İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), iş yerlerinde çalışanların sağlıklarını ve güvenliklerini korumayı, çalışma ortamlarını güvenli hale getirmeyi amaçlayan bir disiplin ve uygulama bütünüdür. Çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal refahını sağlamak için alınan önlemler, oluşturulan sistemler ve uygulanan yönetmeliklerin toplamıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı

• Çalışanların sağlık ve güvenliklerini korumak,
• İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek,
• Verimliliği artırarak iş yerinde sürekliliği sağlamak,
• Çalışma ortamını daha sağlıklı ve güvenli hale getirmek,
• İşverenin yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Kuralları

1. Risk değerlendirmesi yapmak,
2. Çalışanlara İSG eğitimi vermek,
3. Kişisel koruyucu donanım kullanımı sağlamak,
4. İş ekipmanlarının güvenli kullanımını denetlemek,
5. Acil durum planlarını oluşturmak,
6. Düzenli sağlık kontrolleri yapmak.

İş Kazalarının Sebepleri

• Tehlikeli Durumlar: Makine arızaları, koruyucu ekipman eksiklikleri, uygun olmayan çalışma ortamları, yetersiz ışıklandırma.
• Tehlikeli Davranışlar: Eğitim eksikliği, kurallara uyulmaması, dikkatsizlik, iş disiplini eksikliği.

5510 Sayılı Kanun 13. Maddesinde İş Kazası

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesine göre, iş kazası, sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen ve çalışanı bedenen ya da ruhen zarara uğratan olaylardır.

İş Kazası Kayıpları

Dolaysız Kayıplar:

• Çalışanın yaralanması veya vefatı,
• İş göremezlik tazminatları,
• Tedavi masrafları,
• Hukuki süreçler.

Dolaylı Kayıplar:

• İş gücü kaybı,
• Verimlilik kaybı,
• İş yavaşlaması veya durması,
• Firma itibarı zedelenmesi.

Üretim Kaybı Kayıpları:

• Ürün kalitesinin düşmesi,
• Üretim süreçlerinin aksaması,
• Zaman kaybı nedeniyle maliyetlerin artması.

Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yaklaşımı

• Proaktif Yaklaşım: Riskleri önceden tespit ederek gerekli önlemleri almak.
• Sürekli Eğitim ve Bilinçlendirme: Çalışanların bilgi düzeyini artırmak ve farkındalık yaratmak.
• Teknoloji Kullanımı: İleri teknolojiler ve dijital çözümlerle risk yönetimi.
• Katılımcı Yönetim: Çalışanların sürece dahil edilmesi ve geri bildirimlerin değerlendirilmesi.

İş Güvenliğinde Eski ve Yeni Yaklaşım

Eski Yaklaşım:

• Reaktif bir yapı, yalnızca kaza sonrası müdahaleye odaklanırdı.
• Çalışanların güvenliği işverenden beklenirdi.

Yeni Yaklaşım:

• Proaktif bir yapı, kazaları önlemeye odaklanır.
• Çalışanların aktif katılımı önemlidir.

İş Güvenliğinde Tehlike Kaynakları

• Fiziksel tehlikeler (yüksek ses, titreşim, radyasyon),
• Kimyasal tehlikeler (zehirli gazlar, solventler),
• Biyolojik tehlikeler (bakteri, virüs),
• Ergonomik tehlikeler (uygunsuz çalışma pozisyonları),
• Psikososyal tehlikeler (stres, mobbing).

İş Güvenliğinde Tehlikeli Durumlar ve Davranışlar

• Tehlikeli Durumlar: Çalışma ortamındaki eksiklikler ve uygunsuzluklar.
• Tehlikeli Davranışlar: Çalışanların riskli davranışlar sergilemesi veya kurallara uymaması.