Çalışanların güvenli ve sağlıklı bir ortamda çalışması, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi için iş sağlığı ve güvenliği (İSG) hizmetleri büyük önem taşır. Bu noktada Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) devreye girerek işyerlerine mevzuatın gerektirdiği sağlık ve güvenlik hizmetlerini sunar. Ancak OSGB hizmetlerinin süresi, her işyerinin tehlike sınıfına göre farklılık göstermektedir.
Tehlike Sınıfları Neye Göre Belirlenir?
İşyerleri, faaliyet konularının taşıdığı risk seviyesine göre üç gruba ayrılır:
Az Tehlikeli İşyerleri: Ofisler, eğitim kurumları, perakende satış noktaları gibi düşük riskli alanlar.
Tehlikeli İşyerleri: Kimyasal depolama, makine imalatı, metal işleme gibi orta düzeyde risk taşıyan işyerleri.
Çok Tehlikeli İşyerleri: İnşaat şantiyeleri, madenler, ağır sanayi tesisleri gibi yüksek risk içeren işyerleri.
Bu sınıflandırma, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan “İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği” ile resmi olarak belirlenir.
OSGB Hizmet Süreleri Nasıl Hesaplanır?
OSGB’lerin işyerlerinde hizmet sunma süresi, çalışan sayısına göre dakika hesabıyla belirlenir. Bu süreler hem iş güvenliği uzmanı hem de işyeri hekimi için ayrı ayrı uygulanır.
İş Güvenliği Uzmanı
Az Tehlikeli işyerlerinde: Çalışan başına ayda 10 dakika
Tehlikeli işyerlerinde: Çalışan başına ayda 20 dakika
Çok Tehlikeli işyerlerinde: Çalışan başına ayda 40 dakika
İşyeri Hekimi
Az Tehlikeli işyerlerinde: Çalışan başına ayda 5 dakika
Tehlikeli işyerlerinde: Çalışan başına ayda 10 dakika
Çok Tehlikeli işyerlerinde: Çalışan başına ayda 15 dakika
Diğer Sağlık Personeli (DSP)
Çok tehlikeli sınıfa giren ve belirli sayının üzerinde çalışanı olan işyerlerinde ayrıca DSP görevlendirilmesi zorunludur. Hizmet süresi, çalışan başına ayda 10 dakika olarak uygulanır.
Neden Önemli?
Bu süreler, çalışanların sağlığı ve güvenliği için asgari standart olarak belirlenmiştir. İşverenler, çalışan sayısına göre toplam hizmet süresini hesaplamalı ve OSGB’den bu süreler doğrultusunda hizmet almalıdır. Aksi halde hem çalışanların güvenliği riske girer hem de işverenler yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.
Sonuç
“Tehlike Sınıfına Göre OSGB Hizmet Süreleri”, işyerlerinde güvenli bir çalışma ortamının sürdürülebilmesi için kritik bir rol oynar. İşverenlerin, faaliyet alanına göre tehlike sınıfını doğru belirlemesi ve çalışan sayısına uygun şekilde OSGB hizmeti alması, hem iş güvenliği kültürünü güçlendirir hem de yasal sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmelerini sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. OSGB hizmet süresi nedir?
OSGB hizmet süresi, işyeri tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenen, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin işyerinde ayırması gereken asgari zamandır.
2. Tehlike sınıfımı nasıl öğrenebilirim?
İşyerinizin faaliyet konusu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği’nde yer almaktadır. İşyerinizin SGK sicil kodu ile hangi sınıfta yer aldığınızı öğrenebilirsiniz.
3. OSGB hizmet süresi nasıl hesaplanır?
Her çalışan için belirlenen dakika çarpanı alınarak toplam süre hesaplanır. Örneğin, 50 çalışanı olan tehlikeli sınıftaki bir işyerinde iş güvenliği uzmanı için süre:
50 çalışan x 20 dakika = 1.000 dakika (16 saat 40 dk) olur.
4. Az tehlikeli işyerlerinde de OSGB hizmeti zorunlu mu?
Evet. Çalışan sayısı fark etmeksizin, tüm işyerleri tehlike sınıfına göre OSGB hizmeti almak zorundadır. Sadece çalışan sayısına göre süre değişiklik gösterir.
5. OSGB hizmet süresini eksik almak cezaya sebep olur mu?
Evet. Yasal sürelerin altında hizmet almak, iş güvenliği yükümlülüklerini ihlal anlamına gelir. Bu durum iş kazası halinde işverene idari para cezaları ve hukuki sorumluluklar doğurabilir.
6. Diğer Sağlık Personeli (DSP) hangi işyerlerinde zorunlu?
DSP görevlendirilmesi, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve çalışan sayısı belirli bir eşiğin üzerinde olan işyerleri için zorunludur. Bu personel, işyeri hekimine destek olur.
7. OSGB hizmet süresi sadece yasal zorunluluk için mi önemlidir?
Hayır. Bu süreler, sadece yasal gereklilik değil, aynı zamanda çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumanın temel şartıdır. İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemede kritik rol oynar.